Bir müsabaka esnasında iki sporcu
Karate, Japon silahsız Savaş Sanatı Karate Do (空手道:からてどう), için yaygın kullanılan kısaltılmış terim olup Japonca kara (空:から)boş + te (手:て) el + do yol, sanat kelimelerinden oluşmakta ve silahsız elin sanatı anlamına gelmektedir.
Genel Bilgi
Karate'nin temeli pek çok Japon savaş sanatı gibiOkinava adasında, Derebeylik döneminde, savaşçı samuray kastı dışında kalan sıradan vatandaşların silah taşıması yasaklanınca silahsız olarak kendini savunmak isteyen kişilerin Budist rahiplerden kökeni Çin hatta Hindistan'a dek uzanan antik savaş sanatlarını öğrenmek istemesi neticesinde atılmıştır. Gichin Funakoshi tarafından 20. yüzyıl başında Japonya'ya taşındığında Japonca'da aynı şekilde yazılan ama çok küçük farkla okunan Boş kelimesi Çin kelimesinin yerine geçerek Karate, Boş El anlamını almıştır.
Giysilerine Karate-gi, öğrencilerine karate-ka denir. Karate antrenmanları genel olarak üç kısımdan oluşur. Bunlar, Kihon, Kata ve Kumite'dir. Kihon karatedeki temel tekniklerin parça parça çalışılmasıdır. Kata, sıraları önceden belirlenmiş çeşitli tekniklerin belirli bir sıra ile uygulandığı Karatenin kuşaktan kuşağa aktarılması için oluşturulmuş alıştırmalardır. Kumite antrenmanda yapılan dövüş alıştırmasıdır.
Tarihçe
Karatenin Okinava adasındaki tarihi, Ryu Kyu hanedanının başı Kral Satto'nun kardeşi Taiki'yi 1372 yılında İmparator Chu Yuen Cheang ile ticari bir anlaşma yapmak için Çin'e göndermesiyle başlar. Bu ticari anlaşmanın önemi Çin ve Okinava arasıdaki kültürel etkilenmenin başlamasını sağlamasıdır. 1866 yılına kadar iki ülke birbiri ile sürekli kültürel ilişki içinde olmuştur.
Çinden gelen birçok Kung Fu ustası, Shuri ve Naha kasabalarında kaldıkları sürede soylu sınıfa kendi sanatları öğretmişlerdir. Japonya'nın Okinava'yı 1609 yılında topraklarına katması ile İmparator Sho Shin tarafından 1477 yılında çıkardığı silah taşıma yasağı devam etmiştir. Japonlar ayrıca Savaş Sanatlarının öğretilmesini de yasaklamıştı. Bu yasak Okinavalıların eğitimlerini gizlice devam etmelerine neden olmuştur. Takip eden üç yüz yıl boyunca gelişen Okinava kökenli Savaş Sanatları, bugünkü eşsiz formuna ulaşırken genel olarak üç ekole ayrılmıştır. Hepsi de filizlendikleri kasabaların adını almıştır; Shuri Te, Tomari Te ve Naha Te.
Shuri Te, Kung Fu'nun sert yönlerini ele alarak, saldırgan bir yöntem geliştirmiştir. Naha Te, genel olarak yumuşak tekniklere eğilerek nefes ve Chi çalışmalarını ön plana çıkarmıştır. Temel karakteri, boğuşma ve fırlatmalar üstüne kurulu ve savunma ağırlıklıdır. Tomari Te ise, sert ve yumuşak yönlerin ikisinde de etkilenmiştir.
Okinava Te(Eli) yüzyıllar içinde geliştirilerek, günümüzde Karate(boş el) olarak tanıdığımız sanat haline ulaşmıştır.
Dünyaya Yayılması
Karate bilindiği üzere Japonya'dan dünyaya yayılmıştır. Karateyi Japonya'ya götüren kişi Gichin Funakoshi'dir. Karatenin dünyaya yayılması 2. Dünya Savaşı'ndan sonra başlamıştır. Ülkemize ise 1965'den sonra gelmiştir.Sensei Gichin Funakoshi, Karate Do'da eskiden gelen bazı kata ve teknikleri her yaştaki insanın öğrenebilmesi için tekrar düzenleyerek sadeleştirmiştir. Bu sayede öğrenmesi yıllar alan ve oldukça zor olan Sanat tüm dünyada popüler hale gelebilmiştir. Daha sonra öğrencileri tarafından stili, Ustanın şiir yazarken kullandığı mahlası olan Shoto ve okul anlamına gelen Kan kelimelerinin birleşimi olan Shotokan adını almıştır.
Modern Karate, Japonca'da Yol anlamıda gelen Do ekini almıştır. Zen Budizmi ve Japon Kültürü ile yoğrulan Karate, kişinin kendini; bedensel ve zihinsel olarak eğitmesi ilkesi üzerine kurulu, eğitim sistemi sayesinde insanı şiddetten uzaklaştıran, barışçıl duygular beslemesini sağlayan bir disiplindir.
Katanın Önemli Elementleri
YOI NO KISIN-HAZIR OLMANIN RUHU Kata hareketlerine başlama hazırlığı olarak irade konsantrasyonu ve beynin hasım üzerinde yoğunlaştırılması. INYO-Saldırı ve savunmanın daima akılda tutulması CHIKRA NO KYOJAKU-KUVVETİN KULLANILIŞ BİÇİMİ Katadaki her hareket ve pozisyon için kullanılan güç derecesi. WAZA NO KANKYU-HAREKETİN HIZI Katadaki her hareket ve pozisyon için kullanılan hız. TAI NO SHINSHKYU-GENİŞLEME VE BÜZÜLME DERECESİ Katadaki her hareket ve pozisyonda vücudun genişleme ve büzülme derecesi. KOKYU-NEFES ALMA Katadaki her hareketteki soluma kontrolü. TYOKUGAN-HEDEF NOKTALARI Katadaki her hareketin maksadının bilinmesi. KE ITAI NO HAJ-DOĞRU POZİSYON Katadaki durum ve hareketlerde doğru pozisyon. KIAI-HAYKIRIŞ Martial ruhu temsil etmek amacıyla katanın belirli noktalarındaki haykırış. "Kİ" can-canlılık düşünce gücü anlamına gelir. "Aİ" toparlanmak, bir araya gelmek, yoğunlaşmak anlamındadır. "KİAİ" canın yoğunlaşması-bedenin ve zihnin yoğunlaştığı andır. "kamae" başlangıçtaki uyanıklık - her şeyi aydınlatan ay ışığına benzetilirse "kiai" uyanıklığın ve eylemin odaklaşmış bir ışın demetine dönüşmüş biçimidir.
ZANSHIN-TETİKTE DURUŞ Katanın bitiminde tetikte duruş.(Tekniğin ardından gelen hareketsizlik anı) "ZAN"sol-sürmek demektir "SHIN" gönül-duyarlık anlamındadır.
Katanın eylemleri sona erdiğinde beden ve duyular her şeye hazır duyarlı bir durumda olmasıdır. Kata hareketlerin arka arkaya sıralandığı bir uygulama olmadığı gibi kişinin kendisini oyalaması değildir. Zansınle bitmeyen bir kata hareketler başarılı olsa bile eksik sayılır.
Zansın müthiş bir durağanlık anıdır; tümüyle hareketsiz durursunuz ve sanki tüm evren soluğunu tutmuş gibidir. İşte bu zansın devam eden ruh olarak adlandırılır.
Modern karatenin kurucusu Gıccın Funakoshi'nin de dediği gibi; karatede en yüce enerji yengi yada yenilgi değildir. Kişinin özünü pekiştirerek yetkinleştirmesidir. Katalar birçok düşsel saldırgana karşı verilen törensel savaşlardır. Törensellik gücün ve hızın gelişmesine olanak sağlayan bir çatı gibidir. Ayrıca katanın bu törensel niteliği karate-kaların yetkinliğe ulaşmaya özendiren bir dürtüdür.
Bütün karate eğitim çalışmaları içinde içtenlikli çaba ve özen göstermesi dinamik ve canlılık kazandırması bakımından katalardan daha üstün ve kataların yerine geçebilecek bir yöntem yoktur.
Karate eylem sırasındaki zendir. Erişilmesi gereken de işte bu zen durumudur. Kata çalışmakta zen dinginliğini tanımanın en etkin yollarındar biridir.
C.W.Nikol'un tanımıyla; kata başlarken zihin kamae ile baslangıç duruşundaki uyanıklıkla başlar. Bu durumda güç gizli, durgun ve dingindir. Sonra kata akmaya başlar, beden bir akıntıya kapılarak sürüklenen bir dal gibi devinir durur. Kata, kiai ile beden zihin ve gücün bir anda bir yerde birleşmesiyle odaklaşır. Zansın'le bedenin artık devinmediği gücü ise akışkanlığının kesilmediği bir durumda kata tamamlanır. Kata durgunluk ve dinginliktir, boşluğu dolduran biçimdir. Sessizliği delen haykırış ve sessizliktir. Güçlülük ve inceliktir. Kata eyleme dönüşmüş zendir. Hiçbir törensel oyun ve dans katadan daha üstün ve güzel olamaz.
